Việc thưởng thức cà phê hẳn đã không còn là điều xa lạ với nhiều người, đặc biệt khi thị trường cà phê đang ngày một phát triển rầm rộ ở Việt Nam như hiện nay.  Nhưng sẽ chẳng có gì to tát hay quan trọng khi bạn chỉ dừng lại ở việc thích thưởng thức cà phê hoặc cần nạp caffeine vào buổi sáng để làm việc hiệu quả hơn, bởi vì một khi đã bắt đầu tìm hiểu cà phê thì bạn sẽ xác định “nghiện” không lối thoát mà thôi.

Sau đây là một vài lưu ý nhỏ dành cho những người mới bắt đầu tìm hiểu về cà phê.

Có phải cà phê lúc nào cũng đắng?

Cho dù đã trải qua rất nhiều thập kỉ thì đến tận bây giờ nhiều người vẫn còn có suy nghĩ “cà phê là phải đắng” hay “ cà phê đắng mới là cà phê”. Quan niệm này đã hằn sâu vào tâm trí của người dân Việt Nam có lẽ xuất phát từ thói quen uống cà phê phin của mọi người. Tư tưởng này gắn liền với hình ảnh những người đàn ông ngồi trầm ngâm bên ly cà phê phin, châm điếu thuốc và bắt đầu lật giở từng trang báo. Có lẽ cũng bởi vì hình ảnh này mà phái nữ ác cảm với cà phê phin và nghiễm nhiên mặc định rằng cà phê đen phin chỉ thích hợp với một nửa giới tính còn lại.

Vị đắng của cà phê, hay còn gọi là “bitter” là một thành phần không thể thiếu trong hạt cà phê. Tuy nhiên phải khẳng định lại rằng “KHÔNG PHẢI CÀ PHÊ LÚC NÀO CŨNG ĐẮNG” bởi có nhiều cách thưởng thức cà phê để bạn thấy vị đắng không còn quá gắt. Và đặc biệt, hai giống cà phê phổ biến ở Việt Nam là Arabica & Robusta sẽ có vị đắng khác nhau. Cà phê Arabica thường sẽ có vị chua & ít đắng hơn so với Robusta.

Tuỳ thuộc vào loại cà phê, mức rang, cách pha và thời gian thưởng thức thì vị đắng cà phê sẽ thay đổi ít nhiều. 

• Như đã nói ở trên, cà phê Arabica sẽ chua hơn và ít đắng hơn so với cà phê Robusta
• Mức rang cũng quyết định vị đắng của cà phê nhiều hay ít. Thường rang đậm (Dark roast) thì cà phê sẽ có vị đắng gắt & Robusta ở Việt Nam thường được rang đậm để pha phin. Rang Light, Medium, Full City thì vị đắng cà phê sẽ tăng theo thứ tự này.
• Mỗi cách pha thì sẽ chiết xuất được hương vị cà phê khác nhau nên vị đắng cà phê cũng sẽ thay đổi. Chẳng hạn như khi pha Espresso thì dưới áp lực của máy pha thì cà phê sẽ chiết xuất ra được gần hết những gì có trong hạt nên cả vị đắng/chua của cà phê cũng sẽ rõ ràng hơn so với từng loại hơn.
• Thời gian thưởng thức cà phê: Uống cà phê khi còn nóng sẽ giúp bạn cảm nhận hương vị tốt hơn, các thành phần trong cà phê lúc này còn liên tục chuyển biến và chưa lắng xuống nên vị chua & body cà phê cùng hương vị sẽ át đi cái đắng của cà phê.

Tham khảo ngay 15 công thức cà phê pha máy ngon tuyệt đỉnh tại đây

Robusta thì mặc nhiên sẽ có vị đắng & ngược lại, Arabica thì chỉ có vị chua?

Liên quan đến vị đắng của cà phê thì lần này sẽ làm rõ hơn vị đắng cà phê khác nhau vì sao. Thực tế thì tại Việt Nam có 2 loại cà phê phổ biến là 100% Arabica & 100% Robusta. Do đặc tính về thổ nhưỡng (Arabica trồng ở vùng có độ cao cao hơn Robusta, Robusta dễ trồng & chăm sóc hơn) khí hậu & đặc tính giống có sẵn thì cà phê Robusta sẽ có hàm lượng caffeine cao hơn gần gấp đôi Arabica.

So với cà phê Robusta, Arabica có vị chua đặc trưng ở hậu vị còn ở Robusta gần như chỉ có vị đắng dù không hẳn Arabica uống vào lúc nào cũng “chua lét” như nhiều người vẫn thường nghĩ. Xét về cả hương lẫn vị thì Robusta “thua” Arabica nên có lẽ đây cũng là lý do khiến nhiều người thích thưởng thức cà phê Arabica hơn.

Nhưng nếu nói một cách khách quan thì mỗi người sẽ có cảm nhận & gu thưởng thức cà phê khác nhau nên không phải ai cũng sẽ thích Arabica hoặc ai cũng ghét Robusta. Tuỳ thuộc vào cách pha chế và nhiều yếu tố xung quanh (như tâm trạng, không gian…) mỗi người sẽ có sự lựa chọn riêng của mình & hiển nhiên họ sẽ hài lòng với thức uống đó dẫu nó có được pha bằng Robusta hay Arabica.

Khi mua cà phê cần lưu ý những điều gì?

Hiện nay trào lưu tự pha cà phê tại nhà rất “nở rộ” thế nhưng không phải ai cũng biết một vài mẹo nhỏ để có thể sở hữu một gói cà phê chất lượng nhằm gia tăng khả năng “thành công” khi tự pha cà phê ở nhà.

Dĩ nhiên, trước khi mua cà phê bạn cần hiểu rõ người bán cà phê là ai, nhà rang đấy như thế nào để cân nhắc & xem xét những thông tin tiếp theo đây:

Loại cà phê

Thực ra đây là một trong những lựa chọn… mang tính cảm quan khá nhiều. Tuỳ thuộc vào khẩu vị của mỗi người sẽ lựa chọn loại cà phê mà mình yêu thích. Chẳng hạn như người thích Arabica, người thích Robusta… Rất khó để đưa ra lời khuyên cho loại cà phê nhưng đừng quên đây là yếu tố đầu tiên khi bạn cân nhắc sẽ mua cà phê.

Khám phá những loại hạt cà phê ngon nhất tại Phin Việt

Xuất xứ / Cách sơ chế

Thông tin này vô cùng quan trọng bởi vì nguồn gốc xuất xứ sẽ giúp bạn mường tượng ra hương vị đặc trưng của loại cà phê đó. Bên cạnh đó, cách sơ chế cũng giúp bạn biết rõ hạt cà phê sau khi thu hoạch sẽ được sơ chế như thế nào trước khi được vận chuyển đến các nhà rang. Mỗi cách sơ chế sẽ góp phần ảnh hưởng đến hương vị cà phê ( Có nhiều cách sơ chế như chế biến ướt, chế biến khô,…)

Tasting notes 

Đây cũng là một trong những yếu tố giúp bạn ra quyết định… mua cà phê nhanh hơn. Mỗi loại cà phê sẽ có hương vị riêng mà sau khi người rang cà phê rang & cupping xong họ sẽ ghi chú lại để giúp khách hàng hiểu hơn về loại cà phê mà mình sẽ mua. Tuy nhiên, đây cũng chỉ là gợi ý giúp người mua hình dung dễ dàng hơn về các nốt hương & vị cà phê. Bởi vì không phải lúc nào khi mua về người mua cũng sẽ pha & cảm nhận giống hết 100% những gì mà học đọc được.

Ngày rang

Yếu tố quan trọng nhất mà người mua cần xem xét thật kỹ trước khi mua cà phê. Cà phê rang sẵn, nguyên hạt chỉ uống ngon nhất trong vòng 04-06 tuần kể từ ngày rang, cộng thêm thời gian mang về lưu trữ ở nhà, thì tối đa là 08-10 tuần kể từ ngày rang. Thế nên nếu lúc mua cà phê bỏ qua mục ngày rang thì có thể bạn sẽ sở hữu một gói cà phê có ngày rang cách ngày mua một khoảng thời gian khá xa. Cà phê lúc này sẽ không còn tươi & thơm nữa.

Mức rang & loại pha chế

Có nhiều mức rang cà phê khác nhau từ Light, Medium đến Full City & Dark Roast. Mỗi mức rang sẽ phù hợp với một cách pha cà phê khác nhau & ảnh hưởng đến hương vị cà phê (Ví dụ cà phê rang đậm /Dark Roast/ thì sẽ có vị đậm đắng & ít thơm hơn). Đi kèm với mức rang là loại pha chế. Cà phê rang Light sẽ phù hợp với Pour over hay cà phê rang Dark sẽ thích hợp để pha phin hơn. Vậy nên, nếu muồn tìm cà phê để pha với từng mục đích khác nhau đừng quên xem mức rang của loại cà phê đó nhé!

Những yếu tố tạo nên một ly cà phê ngon

Loại & dòng cà phê

Đây là yếu tố đầu tiên quyết định một ly cà phê ngon hay dở. Mỗi một nhà rang/ một quán cà phê sẽ có một (vài) loại cà phê khác nhau để khách hàng lựa chọn. Liên quan mật thiết đến yếu tố xuất xứ,quy trình sơ chế & cách rang sẽ cho ra những tasting notes khác nhau phù hợp với từng khẩu vị của từng người. Bên cạnh đó, dòng cà phê Arabica hay Robusta cũng là những yếu tố ảnh hưởng tới sự ngon / dở của cà phê. Người thích vị chua, hương thơm, ít chát hẳn sẽ không chọn Robusta để uống mỗi khi cần.

Độ tươi cà phê

Cà phê có hạn sử dụng 1 năm điều này không sai. Thậm chí khi bạn để cà phê lâu hơn vẫn không hư nhưng để uống thì hẳn sẽ không còn ngon như khi rang xong & cà phê degas vừa đủ. Cà phê sau khi xay (cà phê bột) thì chỉ thơm ngon trong vòng 1 – 2 tuần đầu tiên. Chính vì thế nếu cà phê để đã lâu, hoặc khi mua hạt cà phê rang mà bạn quên không để ý ngày rang thì lúc pha chế, cà phê sẽ không còn tươi và không thơm ngon như ý muốn.

Phương pháp pha chế

Mỗi một phương pháp pha chế cà phê sẽ có ưu / nhược điểm riêng đòi hỏi người pha chế phải biết cân bằng cả hai để cho ra môt ly cà phê hài hoà, chất lượng. Tỉ lệ cà phê : nước, chất lượng nguồn nước, nhiệt độ nước, mức xay… là những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến hương vị cà phê. 

Ngoài những yếu tố trên thì tâm trạng của bạn lúc thưởng thức hay không gian thưởng thức cũng quyết định đến độ ngon của ly cà phê. Sẽ chẳng thể nào có một ly cà phê ngon khi bạn mang trong mình tâm trạng bực dọc, khó chịu & ngược lại, khi được thưởng thức cà phê cùng bạn bè trong một không gian thoải mái, dễ chịu thì những yếu tố khác cũng chỉ là phần phụ góp phần tạo nên độ ngon / dở của ly cà phê.

Xem ngay chương trình ưu đãi tốt nhất tại Phin Việt trong tháng này